مزایای ذهنی و شناختی خواندن داستان
مطلبی که در زیر میخوانید خلاصه و ترجمه شده این مطلب است.
برای بسیاری از افراد، خواندن داستان و رمان نوعی هدر دادن وقت محسوب میشود. بسیاری بر این باورند که خواندن اطلاعات عینی و واقعی بسیار بیشتر از خواندن داستان میتواند به آنها در زندگی کمک کند. با این حال به نظر میرسد پژوهشهای انجام شده در این زمینه گویای چیز دیگری است. نتایج این پژوهشها نشان داده خواندن داستان تاثیر شگفتانگیزی بر تواناییهای ذهنی و شناختی انسان دارد. بیایید نگاهی بیندازیم به برخی از پژوهشهای مهم صورت گرفته در این زمینه:
۱. افزایش ادراک اجتماعی و هوش هیجانی
در پژوهشی که به تازگی به انجام رسید، از چندین گروه از شرکتکنندگان خواسته شد یک داستان ادبی، یک داستان عامیانه یا یک متن غیرداستانی را بخوانند. در ادامه از همه این افراد آزمون ویژهای برای ارزیابی میزان درک اجتماعی آنها به عمل آمد. در این آزمون، شرکتکنندگان به تصاویری از چشمان چندین بازیگر نگاه میکردند و سعی می کردند احساسی که بازیگر بیان میداشت را حدس بزنند.
پس از انجام این آزمایش مشخص شد افرادی که داستان ادبی مطالعه کرده بودند، در حدس زدن احساس بازیگر عملکرد بهتری نسبت به سایر گروهها داشتند. این نخستین پژوهشی است که نشان میدهد که خواندن یک داستان ادبی به شکلی آنی و بلافاصله بر نحوه ادراک ما از احساسات دیگران تأثیر میگذارد.
۲. افزایش حس همدلی
در خواندن هر داستان باید خود را به جای شخصیتهایی که در آن حضور دارند قرار دهیم. بنابراین شاید افزایش حس همدلی یکی از نتایج بدیهی خواندن داستان ادبی باشد. به هر حال پژوهشهای انجام شده نیز صحت این مطلب را ثابت میکند.
در پژوهشی که در سال ۲۰۰۶ رسید مشخص شد افرادی که در طول زندگی خود بیشتر کتابهای داستان خوانده بودند، از نظر حس همدلی و تیزبینی اجتماعی، عملکرد به مراتب بهتری نسبت به کسانی که بیشتر متنهای غیرداستانی خوانده بودند داشتند. این پژوهش نشان داد تمایل فرد برای درگیر شدن در داستان، با حس همدلی او در ارتباط است. پژوهشی که در سال ۲۰۰۹ نیز به انجام رسید نیز نتایج پژوهش قبلی را ثابت میکند و همچنین نشان میدهد افرادی که حس همدلی بالاتری دارند، تمایل بیشتری به خواندن داستان دارند.
۳. افزایش خلاقیت
مطالعهای که در سال ۲۰۱۳ منتشر شده نشان میدهد حتی خواندن یک داستان کوتاه نیز از بنبستهای فکری میکاهد. در این پژوهش، ۱۰۰ دانشجو به دو دسته تقسیم شدند و به یک گروه چندین داستان کوتاه و به گروه دیگر چندین مقاله علمی غیرداستانی برای مطالعه داده شد. سپس میزان نیاز هیجان این دانشجویان به شفافیت و درک همه مسائل پیش رو مورد ارزیابی قرار گرفت. نتیجه این شد که دانشجویانی که داستان کوتاه مطالعه کرده بودند، خیلی راحتتر با عدم قطعیت و درهم پیچیدگی امور کنار میآمدند. نکته جالب اینکه این توانایی کنار آمدن با عدم قطعیت و درهم پیچیدگی در واقع سبب افزایش چشمگیر خلاقیت در افراد میشود.
تمام کسانی که تجربه خواندن داستان دارند به طور شهودی و تجربی میدانند که خواندن داستان و رمان میتواند به درک بهتر عملکرد اجتماعی دلیل تفاوت در زندگی انسانها و نیز شناسایی راههای بهتر برای برقراری ارتباط کمک کند. خلاصه اینکه خواندن داستان نه تنها میتواند تواناییهای ذهنی ما را افزایش دهد، بلکه با تقویت برخی جنبههای انسانی نظیر حس همدلی و درک اجتماعی، زمینه زندگی بهتر انسانها در کنار یکدیگر را نیز فراهم کند.
مزایای ذهنی و شناختی خواندن داستان: