عکس از وبلاگ Serif

مطلبی که در زیر می‌خوانید ترجمه و خلاصه شده‌ی این مقاله است.

صنعت نشر کتاب با سرعتی باورنکردنی در حال تغییر است. ناشران دیگر نقطه کانونی این صنعت نیستند و نویسندگانی که کتاب خود را منتشر می‌کنند، دارند جایشان را می‌گیرند. اگر کوچک ترین شکی در این زمینه دارید، کافیست به کتابفروشی آنلاین شرکت اَپل (Apple iBookstore) سری بزنید. این شرکت چند هفته پیش نرمافزار جدیدی را برای فروش کتاب در Apple iBookstore ارائه کرد. این نرم افزار کتاب های نویسندگان پرطرفداری را به نمایش می‌گذارد که آثار خودشان را منتشر می‌کنند. روزنامه‌های پرتیراژی مثل نیویورک تایمز و وال استریت ژورنال این خبر را پوشش دادند. سوال این است که چرا شرکت‌های بزرگ خرده‌فروش کتاب تا این حد به بازاریابی کتاب‌های الکترونیکی علاقه نشان می‌دهند؟

در چند سال اخیر مقالات زیادی درباره مزایای انتشار الکترونیکی کتاب منتشر شده است. از جمله این مزایا میتوان به امکان دور زدن موانع سر راه، دسترسی به بازار جهانی و حق تألیف بالاتر، و کنترل بیشتر بر کتاب اشاره کرد. اما همه این مقالات از منظر نویسندگان نوشته شده اند، و عده بسیار کمی از بازیگران صنعت نشر به انگیزه‌ها و دلایل حمایت و علاقه خرده‌فروشان و همچنین خوانندگان به این گونه کتاب‌ها پرداخته اند.

کیفیت ـ یکی از دلایل این حمایت‌ها کیفیت کتاب‌هاست. اگر نقدها و نظرات خوانندگان ملاک قضاوت باشد، باید گفت که کیفیت کتاب‌هایی که توسط نویسندگانشان منتشر می‌شوند در چند سال اخیر افزایش قابل توجهی داشته است. این بهبود کیفیت جنبه‌های مختلف کتاب، از ویرایش گرفته تا طراحی جلد و قیمت‌گذاری را در بر می‌گیرد.

قیمت ـ قیمت مناسب یکی دیگر از ویژگی‌های این نوع کتاب‌هاست. کتاب‌های الکترونیکی عرضه شده در وبسایت Smashwords بطور میانگین حدود سه دلار است. کتاب‌های با کیفیت و ارزان‌قیمت مشتریان را خوشحال می‌کنند، و هرچه که مشتریان را خوشحال کند، خرده‌فروشان را هم راضی می‌کند. اگر خود نویسنده کتابش را به صورت الکترونیکی منتشر کند، از فروش یک کتاب سه دلاری، حدود دو  دلار عاید خودش می‌شود. این در حالیست که در نشر الکترونیکی به شیوه سنتی، برای اینکه دو دلار عاید نویسنده شود، کتاب باید بیش از ۱۱ دلار فروخته شود. دلیل این اختلاف فاحش این است که بیشتر ناشران تنها حدود ۱۵ درصد بهای روی جلد را به نویسنده می‌پردازند، اما این رقم برای نویسندگانی که خود آثارشان را منتشر می‌کنند، حدود ۶۰ تا ۷۰ درصد است.

تنوع ـ ناشران سنتی همیشه سعی می‌کنند سلیقه خوانندگان را حدس بزنند، و تنها به انتشار کتاب‌هایی می‌پردازند که باب میل خوانندگان باشند. به این ترتیب بسیاری از کتاب‌ها که به گمان ناشران پرطرفدار نخواهند بود، در معرض دید خوانندگان قرار نمی‌گیرند. اما فروشندگان کتاب‌های الکترونیکی به اهمیت تنوع کتابها واقفند، و در ضمن این امکان را دارند که طیف وسیعتری از کتاب‌ها را به بازار عرضه کنند.
در نهایت این استقبال یا بی‌توجهی خوانندگان است که معلوم می‌کند کدام کتاب‌ها بیشتر ارزش خواندن دارند. در گذشته، پیش از انتشار کتاب، ناشران باید سلیقه خوانندگان را حدس می‌زدند. اما حالا هر بار که یک کتاب الکترونیکی دانلود یا خریده می‌شود، فروشنده در جریان قرار می‌گیرد و می‌تواند روش بازاریابی خود را با توجه به میزان استقبال از اثر تنظیم کند.

فضای نامحدود ـ دلیل دیگر گرایش خرده‌فروشان به این روش خلاص شدن از محدودیت‌های فضایی و مکانیست. در جهان دموکراتیک شده نشر الکترونیکی، نویسندگان می‌توانند در کمال آزادی شخصا آثار خود را منتشر کنند، و در عین حال کتابفروشی‌های سنتی با محدودیت فضا هم روبه‌رو نیستند و مجبور نیستند قفسه‌هایشان را برای کتاب‌های جدید خالی کنند. از طرف دیگر، در شیوه سنتی نشر، خرده‌فروشان کتاب‌هایی که فروش بالایی ندارند را به ناشر بازمی‌گردانند و همین باعث توقف نشر آثاری میشود که استقبال خوبی از آنها نشده است. اما انتشار الکترونیکی باعث می‌شود یک کتاب حتی با وجود فروش کم هم از گردونه نشر خارج نشود، و ممکن است با گذشت زمان مخاطبان بیشتری پیدا کند. نکته دیگر اینکه برخلاف کتاب‌هایی که به شیوه سنتی منتشر می‌شوند، کتاب‌های الکترونیکی را بعد از انتشار هم می‌توان تغییر داد. از آنجا که انتشار این نوع کتاب‌ها هیچگاه متوقف نمی‌شود، نویسنده همیشه می‌تواند اصلاحاتی در طرح روی جلد، قیمت یا توضیحات آن ایجاد کند. آنها همیشه در دسترس هستند و لازم نیست برای رسیدن چاپ بعدی آن صبر کنید.

کتاب‌هایی که توسط خود نویسندگان منتشر می‌شوند، فروش بالایی دارند. وبسایت Smashwords سالانه میلیون‌ها دلار عاید این دسته از نویسندگان می‌کند. یکی از روش‌های بازاریابی و جذب مخاطب برای کتاب‌هایی که در قالب یک مجموعه ارائه می‌شوند، فروش رایگان جلد اول مجموعه است. با این روش خوانندگان زیادی جذب کتاب می‌شوند و جلدهای بعدی آن را می‌خرند.

از دی ماه امسال تاکنون، مشتریان iBookstore هر هفته بطور میانگین بیش از یک میلیون جلد کتاب از Smashwords دانلود کرده اند. این حجم وسیع خواننده، به نویسندگان امکان می‌دهد که طرفداران بیشتری پیدا کنند و با سرعت بیشتری نسبت به دیگر نویسندگان رشد کنند.

علاوه بر آسان‌تر شدن پیدا کردن مخاطب، نویسندگانی که خود آثارشان را منتشر می‌کنند می‌توانند زمانبندی فشرده‌تری هم داشته باشند. به این ترتیب آنها می‌توانند سریع‌تر به علایق خوانندگان و موضوعات داغ روز بپردازند. متن نهایی و ویرایش شده یک کتاب می‌تواند ظرف تنها چند دقیقه به یک کتاب الکترونیکی تبدیل شده، و در عرض چند ساعت یا چند روز در سطح جهان به فروش برسد.