بازگشت به آرشیو

حق و حقوق خریداران کتاب‌های الکترونیکی باید لحاظ شود

11 دسامبر 2014، ساعت 16:39

آن‌چه می‌خوانید ترجمه و بازنویسی این مطلب است.

وقتی کتاب کمیک استریپ یا مانگایی را به صورت الکترونیکی می‌خرید، هیچ راه درست و حسابی برای به دست آوردن مالکیت‌اش وجود ندارد. اگر کتاب‌فروشی‌ای که کتاب‌ها را ازش خریداری می‌کنید بسته شود، دست‌تان به هیچ کجا بند نخواهد بود. در طول چند سال گذشته، کتاب‌فروشی‌هایی بوده‌اند که درهای کتاب‌فروشی‌شان را برای همیشه بسته‌اند. آیا ما برای حفاظت از کتاب‌های الکترونیکی‌مان احتیاج به قوانین حفاظت از حقوق خریدار هم داریم؟

وقتی آمازون نسخه الکترونیکی کتابی را در نسخه کیندل به شما می‌فروشد، این حق را دارد که هر وقت خواست این نسخه را از قفسه کتاب‌های شما بردارد. طبق قانون دیجیتال میلنیوم در باب کپی رایت، آمازون در صورتی که متوجه شود خریدار نسبت به کتابی که خریداری کرده رفتار درستی نداشته، می‌تواند این کتاب را از شما پس بگیرد.

نداشتن رفتار درست البته مصادیق فراوانی دارد و به مسائل مختلفی می‌تواند اطلاق شود. برای مثال، خانمی اهل نروژ می‌خواست کتابی را از یکی از کتاب‌فروشی‌های بریتانیا خریداری کند. طبق قوانین آمازون این کار ممنوع است، چون ناشر می‌خواهد ببیند محتوایی که تولید می‌کند در هر بخشی از دنیا چه طیفی را جذب می‌کند. حساب کاربری این خانم سریع پاک شد و همه محتوای آن از دست رفت. اگر بخواهید قوانین حقوقی مربوط به کپی رایت این آثار را بشکنید و کتاب‌هایی را که روی کتاب‌خوان کیندل‌تان دارید برای خواندن به وسیله دیگری منتقل کنید، آمازون جلوی دسترسی شما را به فروشگاه کیندل و مطالبی که خریده‌اید می‌گیرد، بدون این که خسارتی به شما پس بدهد.

چندی پیش، آمازون به این دلیل که با ناشر اصلی دو کتاب «۱۹۸۴» و «مزرعه حیوانات» نوشته جورج اورول مسئله حقوقی پیدا کرده بود، مجبور شد این دو کتاب را از قفسه کتاب‌های خریداران کیندل بردارد و پول کسانی را که این دو کتاب الکترونیکی را خریده بودند بازگرداند. اگر شما از آن دسته خواننده‌هایی باشید که هر از گاهی وب‌سایتی را چک می‌کنید یا دیر به دیر سراغ اپلیکیشن‌های کتاب‌خوان‌تان می‌روید، ممکن است فرصت ذخیره کردن کتاب‌هایتان را از دست بدهید.

ذخیره کردن نسخه‌ای از کتاب‌هایتان و نگه داشتن آن‌ها برای این که بعدا سراغ‌شان بروید و آن‌ها را بخوانید، مشکلات زیادی به همراه دارد. وقتی کمپانی سونی یا دیزل ای‌بوکز بخش کتاب‌های الکترونیکی خود را تعطیل کرد، محتوای کتاب‌های این دو کمپانی با کتاب‌خوان کیندل مطابقت نداشت و قابل خواندن نبود و خریداران این کتاب‌ها باید اپلیکیشن سومی را پیدا می‌کردند که محتوای این کتاب‌ها را بتواند با سیستم عامل ios در اپل یا اندروید مطابقت بدهد.

فقط چند تایی کتاب‌فروشی وجود دارد که قانون مدیریت کپی رایت دیجیتالی را در مورد کتاب‌های الکترونیکی‌شان لحاظ نمی‌کنند و برای همین به دست آوردن مالکیت همیشگی کتاب‌هایشان کار راحت‌تری است. این قانون به سازندگان سخت‌افزارها، ناشران و افراد حقیقی و حقوقی اجازه می‌دهد بر محتوای دیجیتال یا ابزارهایی که تولید کرده‌اند، بعد از فروش‌شان، کنترل داشته باشند. انتشاراتی TOR که کتاب‌های علمی-تخیلی و فانتزی چاپ می‌کند، به این قانون پای‌بند نیست و کتاب‌هایش را مستقیم به خواننده‌ها می‌فروشد. Pottermore هم برای همین پا به عرصه گذاشت که از امکانات کتاب‌های دیجیتالی برای فروش کتاب‌های هری پاتر استفاده کند، نه این که خواننده‌ها را محدود کند که کتاب‌ها را چه‌طور بخوانند. کمپانی‌هایی مثل Smashwords که به نویسنده‌ها کمک می‌کند خودشان کتاب‌شان را چاپ کنند، این امکان را به خواننده‌ها و خریداران واگذار می‌کند که قانون مدیریت کپی رایت دیجیتالی را خودشان لحاظ کنند یا خیر، اما وقتی یکی از کتاب‌های این کمپانی را از iBooks بخرید، این قانون خود به خود لحاظ می‌شود.

طبق آخرین آماری که اتحادیه ناشران آمریکا منتشر کرده، مبلغی که از فروش کتاب‌های الکترونیکی در سال ۲۰۱۳ در این کشور به دست آمده معادل ۱.۳ میلیارد دلار بوده است. این رقم نسبت به سال ۲۰۱۲ ، که ۱.۲۵ میلیارد دلار بوده، ۳.۸ رشد داشته است. ۲۷ درصد از کل فروش کتاب‌های بزرگسال متعلق به کتاب‌های الکترونیک است. با در نظر گرفتن این ارقام کلان، حمایت از حقوق خریداران کتاب‌های  الکترونیکی واقعا لازم است.

استرالیا، کانادا، اروپا، بریتانیا و آمریکا هیچ قانونی برای حمایت از حقوق خریداران کتاب‌های الکترونیک ندارند. آن‌ها این حقوق را به صنعت نشر و کتاب‌فروشی‌ها واگذار کرده‌اند که چه طور تجارت خود را به بهترین نحو پیش ببرند و توافقات مربوط به امتیازات حقوقی خود را سر و سامان بدهند. با توجه به حجم زیادی از کتاب‌های الکترونیک، کمیک استریپ و مانگاهایی که در جهان گم و گور می‌شوند، لازم است حقوقی در نظر گرفته شود که اگر زمانی یک کمپانی انتشاراتی از گردونه نشر خارج شد، خریداران کتاب‌های الکترونیکی‌اش بتوانند حقوق‌شان را مطالبه کنند.

حق و حقوق خریداران کتاب‌های الکترونیکی باید لحاظ شود:

نظر شما ثبت شد و پس از بررسی مدیریت سایت منتشر خواهد شد.