شارجه برای سی و سومین نمایشگاه کتاب خود اغلب نویسنده‌ها، ناشران و کارگزارانی را که دعوت کرده بود با پرواز درجه یک به شارجه آورد و آن‌ها را در هتل هیلتون و هتل‌های پنج ستاره دیگر جا داد.

سوال این است: چرا؟ چرا شارجه این کارها را کرد؟ چرا برای برگزاری نمایشگاه کتاب به این همه خودش را به زحمت انداخت، چرا خودش را به زحمت بیندازد، در حالی که این همه ثروت از راه گاز طبیعی به دست می‌آورد و شانس مجاورت در کنار همسایه ثروتمندی مثل ابوظبی را دارد که ۹۵ درصد از نفت کشور را دارد؟ این سوال جواب دوپهلویی دارد. اول این که پادشاه این کشور و دخترش دغدغه کتاب و آموزش دارند، اما از طرف دیگر این دغدغه گره خورده به این مسئله که حجم این ذخایر در حال تمام شدن است و این معناش این است که وقتی زمین این کشور همه چیزش را واگذار کرد، آن‌ها بعد از تمام شدن این منابع چه خواهند کرد؟

شارجه، برخلاف همسایه‌اش دوبی، درهای خودش را به روی توریسم غربی باز نکرده است. بیشترین توریستی که در این کشورها می‌بینید روسی هستند و از حق نباید گذشت که تعدادشان اندک است. شارجه دارد خودش را برای سال‌های بعد آماده می‌کند؛ چرا که منابع گازهای طبیعی این کشور فقط چند دهه دیگر دوام می‌آورند.

توماس فریدمن، اقتصاددان و ستون‌نویس روزنامه نیویورک تایمز، درباره کشورهایی که به منابع طبیعی خود تکیه دارند می‌گوید که آن‌ها یک‌جورهایی نفرین شده هستند و این نفرین‌شدگی را این‌طور توضیح می‌دهد: «شیوه اتکا بر منابع طبیعی همیشه باعث می‌شود الویت‌های آموزشی، سیاسی و سرمایه‌گذاری در این کشورها تحریف شوند و شکل معیوبی پیدا کنند. بنابراین، همه چیز در این کشورها حول محور کسی می‌گردد که منابع نفت را کنترل می‌کند و میزانی که از این منابع استخراج می‌کند. این باعث می‌شود که این کشورها نتوانند درست رقابت کنند، نوآوری کنند یا محصول واقعی برای بازار واقعی تولید کنند.»

شاید بعضی‌ها بگویند که شارجه پیش از این هم همین مشکل را داشته و هیچ‌گونه نوآوری نداشته است. اما به نظر می‌رسد در حال حاضر در تلاش است تا این مشکلات را مدنظر قرار بدهد و یکی از کارهایش برای رفع این مشکل این است که نوآوری در زمینه‌های آموزشی را الویت قرار بدهد. به همین دلیل در همین نمایشگاه از تعدادی از کتابداران متخصص آمریکایی دعوت کرد تا تجربه‌هایشان را در اختیار همکاران‌شان در شارجه قرار بدهند.

شارجه نشان داده که با حفظ ریشه‌های اسلامی خود درصدد است تا درهایش را به روی دنیا باز کند و همان طور که دن براون، نویسنده کتاب «رمز داوینچی» و مهمان افتخاری این دوره از نمایشگاه می‌گوید: «این کشور منطقه‌ای است که تاکید بسیار زیادی بر امر یادگیری دارد.»

پادشاه این کشور هم در جواب به این نویسنده گفت: «دموکراسی و روشنگری با زور به‌دست نمی‌آید. این کار از طریق آموزش شدنی است که کلید پیشرفت ملت است.»

آنچه خواندید، بازنویسی و ترجمه مطلبی است از راجر تگ‌هولم که در جریان برگزاری نمایشگاه کتاب شارجه در ماه نوامبر سال گذشته نوشته شده است. تگ‌هولم ۲۰ سال است که در حوزه نشر فعال است و تا مدت‌ها جانشین سردبیر Publishing News بوده است.